اضطراب رفیق ناخوانده بشریت
اضطراب، احساسی آشنا و ناخوشایند است که در مواقع مختلف زندگی سراغمان میآید. نگرانی درباره امتحان مهم، استرس قبل از سخنرانی در جمع، یا دلشوره پیش از یک قرار ملاقات، همگی نمونههایی از اضطراب هستند. اما اضطراب چه زمانی از حالت عادی خارج میشود و به یک مشکل تبدیل میشود؟
اضطراب، یک واکنش طبیعی و حتی مفید در برابر چالشها و خطرات است. این حس، ما را به هوشیاری و آمادگی برای مقابله با موقعیتهای دشوار وا میدارد. اما گاه این رفیق ناخوانده، از حد معمول فراتر رفته و زندگی روزمره ما را تحتالشعاع قرار میدهد. اضطراب مزمن و غیرقابل کنترل، میتواند به اختلال اضطرابی تبدیل شود و در عملکرد تحصیلی، شغلی و روابط اجتماعی ما اختلال ایجاد کند.
انواع اختلالات اضطرابی
اختلال اضطراب فراگیر: نگرانی و تشویش بیش از حد در مورد مسائل مختلف زندگی، از ویژگیهای این اختلال است.
اختلال هراس: حملات ناگهانی ترس و وحشت شدید، بدون دلیل مشخص، از علائم این اختلال است.
اختلال اضطراب اجتماعی: ترس و اضطراب شدید در موقعیتهای اجتماعی، از جمله صحبت در جمع یا حضور در مهمانیها، از علائم این اختلال است.
اختلال اضطراب جدایی: اضطراب شدید در هنگام جدایی از افراد یا مکانهای آشنا، از علائم این اختلال است.
آگورافوبیا: اجتناب از موقعیت های خاص به دلیل ترس از حمله پانیک. آگورافوبیا اغلب با اختلال هراس همراه است.
فوبیای خاص: ترس هایی که فقط در یک موقعیت خاص اعمال می شود، مانند ترس از: حیوانات، حشرات، مکان ها یا افراد. به عنوان مثال، کلاستروفوبیا ترس از فضاهای بسته یا محدود است.
اختلال وسواس فکری اجباری (OCD): افکار و تکانه های ناخواسته (وسواس) باعث ایجاد رفتارهای تکراری و روتین به عنوان راهی برای مقابله با اضطراب می شود.
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD): زمانی که احساس ترس پس از تجربه یک رویداد آسیب زا زندگی از بین نمی رود. این شامل خاطرات ناراحت کننده، کابوس و مشکلات خواب است.
علائم اضطراب
علائم اضطراب میتوانند به صورت جسمی، روانی و عاطفی بروز پیدا کنند. برخی از این علائم عبارتند از:
علائم جسمی: تپش قلب، تنگی نفس، تعریق، لرزش، سردرد، تهوع و مشکلات گوارشی
علائم روانی: بیقراری، عدم تمرکز، مشکل در خواب، ناتوانی در تصمیمگیری، و افکار منفی
علائم عاطفی: ترس، وحشت، نگرانی، تحریکپذیری، و احساس بیارزشی
علت اضطراب چیست ؟
سابقه خانوادگی
سابقه بیماری روانی دیگر
حوادث تهدید کننده زندگی
تداوم موقعیتهای استرسزا
بیماریهای زمینهای مانند تیروئید
موقعیتهای خاص مانند بارداری و زایمان
مصرف مواد مخدر ، الکل و ترک یکباره آنها
سوءاستفادههای جسمی، فیزیکی، کلامی یا جنسی
افراد دارای تیپ شخصیتی خاص مانند کمالگرا، وابسته یا عزتنفس پایین
درمان اضطراب
خوشبختانه، راههای مختلفی برای درمان اضطراب وجود دارد. درمانهای متداول برای اضطراب عبارتند از:
درمان شناختی رفتاری: این نوع درمان، به فرد کمک میکند تا افکار و رفتارهای منفی خود را شناسایی و تغییر دهد.
دارودرمانی: در برخی موارد، داروهای ضد اضطراب میتوانند به کاهش علائم کمک کنند.
ورزش: فعالیتهای ورزشی منظم، به کاهش اضطراب و افزایش آرامش کمک میکنند.
تکنیکهای آرامشبخش: تکنیکهایی مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق میتوانند به کاهش اضطراب و افزایش آرامش کمک کنند.
علائم حالات هیجانی شدید را بشناسید
اگر برای شما هم سوال پیش آمده علائم اضطراب چیست باید بگوییم نشانههایی که افراد پس از ابتلا به هیجان شدید از خود نشان میدهند اغلب با یکدیگر متفاوت است. برخی از آنها اغلب با بیماریهای زمینهای اشتباه گرفته میشوند. تنها یک متخصص سلامت روان میتواند به شما در شناخت این علائم کمک کند.
نشانههای روانی
اصلیترین علامت حالات هیجانی شدید عدم کنترل ترس و نگرانی است. درواقع شما غرق افکار مضطربانه خود میشوید. دیگر علائم روانی عبارتند از:
دلهره
سرگیجه
احساس ترس
تحریک پذیری
عدم تمرکز کافی
احساس جدایی از دنیای اطراف
نشانههای فیزیکی
بیقراری
سبکی سر
حالت تهوع
تعریق شدید
تکرر ادرار
وحشت زدگی
مشکل در خواب
بالا رفتن ضربان قلب
تنفس سریع و پی در پی
پاهای لرزان و احساس سوزن سوزن شدن دست و پا
عوامل ایجادکننده کرونوفوبیا را بشناسید
ترس از آینده که به آن کرونوفوبیا نیز گفته میشود، در واقع نوعی ترس غیر عادی از گذر زمان است که فرد را به شدت مضطرب میکند. باید بدانید که این نوع از ترس در دسته فوبیاهای خاص قرار گرفته و نوعی اختلال اضطرابی به شمار میرود. باید اشاره کرد کرونوفوبیا زمانی اختلال در نظر گرفته میشود که امور روزانه فرد را تحت تاثیر قرار داده و مشکلات بیشتری برای او ایجاد کند. در غیر این صورت، چنین فوبیایی نوعی اضطراب گذرا به شمار میآید. دلایل مختلفی باعث کرونوفوبیا میشوند که مهمترین آنها زندگی در شرایط استرسزا و تجربه اتفاقات تلخ در زندگی هستند.
سایر دلایل مهم ترس از آینده شامل موارد زیر میشوند:
افرادی که اضطراب شدید دارند و تحت فشار زیادی هستند، با شنیدن جملاتی مانند “چقدر زمان سریع میگذرد” به کرونوفوبیا دچار میشوند
یکی دیگر از عوامل کرونوفوبیا افسردگی است؛ چرا که افراد افسرده در زمان حال به شدت احساس پوچی کرده و امیدی به آینده ندارند. از همین رو نسبت به گذر زمان احساس بدی پیدا کرده و به شدت مضطرب میشوند
تجربه اتفاقات تلخ در زندگی میتوانند اضطراب و ترس از آینده را تشدید کنند. این اتفاقات میتوانند از دست دادن یک فرد مهم در زندگی، طلاق گرفتن و موارد دیگر باشند
بسیاری از زنان با نزدیک شدن به دوره یائسگی دچار هیجان منفی شده و به همین دلیل ممکن است با ترس از آینده مواجه شوند
در برخی از افراد عوامل ژنتیکی و ارثی باعث بروز کرونوفوبیا میشود
برخی از افراد که دچار بیماریهای مزمن و پیشرونده میشوند، از آینده خود ناامید شده و به کرونوفوبیا دچار میشوند.
کرونوفوبیا چه علائمی دارد؟
ترس از آینده میتواند نوعی اضطراب گذرا یا احساس درماندگی در مقابل ترس باشد. علائم رایج این نوع از فوبیا ناتوانی در تمرکز و کنترل احساسات، عدم علاقه به سرگرمیهای عادی، درد عضلانی، نداشتن اشتها و حالت تهوع هستند. افراد دارای ترس از آینده، بدترین حالتهای ممکن را برای آینده خود تصور میکنند.
روشهای درمان ترس از آینده چیست؟
افرادی که دچار کرونوفوبیا هستند، میتوانند از تکنیکهای خودیاری و درمانهای حرفهای برای مدیریت ترس خود استفاده کنند. یکی از انواع درمانهای حرفهای برای کرونوفوبیا درمان شناختی رفتاری است که تاثیر بسیار زیادی در کنترل این نوع از فوبیا دارد. افرادی که ترس از آینده دارند، در صورت ناتوانی در مدیریت ترس خود لازم است که به یک روانشناس مراجعه کنند. جالب است بدانید که برخی از تکنیکهای تنفسی و فنون ذهن آگاهی میتوانند به کاهش ترس و اضطراب در افراد دارای کرونوفوبیا موثر باشند.
از جمله روشهای کنترل ترس از آینده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
رسیدگی به نیازهای بدنی: ذهن و بدن ارتباطی واقعی دارند؛ یعنی هر چه سلامت جسمی شما بیشتر، سلامت روانی و عاطفی شما نیز بیشتر خواهد بود. برای افزایش سلامت جسمی، بهتر است که ورزش کرده و یک رژیم غذایی مناسب بگیرید
مدیریت خواب: داشتن اضطراب در خواب شما اختلال ایجاد میکنند. همچنین کمخوابی میتواند ترس از آینده تشدید کند. برای تنظیم خواب خود بهتر است که مصرف کافئین را کاهش داده و از تکنیکهای تمدد اعصاب استفاده کنید
صحبت درباره ترسها: معمولا صحبت کردن درباره ترسها برای افراد کار آسانی نیست؛ اما بازگو کردن آنها به کنترل اضطراب کمک میکند. زمانی که شما ترسهای خود را به فردی امین میگویید، احساس خواهید کرد که شرایط را تحت کنترل خود دارید
ترس از آینده؛ اضطرابی قابل درمان با روانکاوی
کرونوفوبیا ممکن است با شدت متفاوتی در افراد بروز پیدا کند. افرادی که کرونوفوبیای شدید دارند، لازم است که زیر نظر روانپزشک برخی از داروهای آرامبخش را مصرف کنند. به این ترتیب میتوانند ترس از آینده خود را کنترل و مدیریت نمایند. اما در مواقعی که این فوبیا شدید نباشد، با روانکاوی و درمانهای شناختی رفتاری نیز میتوان آن را کنترل کرد
راهکارهای خودمراقبتی
در کنار درمانهای تخصصی، برخی راهکارهای خودمراقبتی نیز میتوانند در مدیریت اضطراب موثر باشند:
خواب کافی: خواب کافی، به کاهش اضطراب و افزایش آرامش کمک میکند.
تغذیه سالم: تغذیه سالم و متعادل، به حفظ سلامت جسم و روان و کاهش اضطراب کمک میکند.
کاهش مصرف کافئین: مصرف زیاد کافئین، میتواند اضطراب را تشدید کند.
فعالیتهای لذتبخش: انجام فعالیتهای لذتبخش، به کاهش اضطراب و افزایش آرامش کمک میکند.